SURLARIN 30 YERİNDE HASAR VAR

Depremde 19 binanın yıkıldığı Amed’de UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan surların 30 bölümü ile tarihi 3 cami hasar gördü.

Mereş merkezli depremden etkilenen 10 il arasında bulunan ve 19 binanın yıkıldığı Amed’de, surların 30 bölümü ile 3 camide hasar tespit edildi. Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Derneği tarafından depremin ardından 9, 10, 11 Şubat’ta yapılan inceleme raporlaştırıldı. Rapora göre, her bir ayrı dönemin izlerini taşıyan ve UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan tarihi Amed surlarının burç ve burç aralarında 30 noktada hasar tespit edildi.

Gözleme dayalı hazırlanan ön inceleme raporunda, tarihi surların burç ve burç aralarında toplam 30 noktada göçükler, yatay-dikey çatlaklar, yarıklar, dikey-yatay derz boşalmaları, payanda taşlarının düşmesi, kabarmalar tespit edilerek, taş düşme risklerinin devam ettiği aktarıldı.

Kısa bir süre önce restorasyona tabi tutulan Keçi Burcu’nda da hasar oluştuğuna dair verilerin yer aldığı raporda, Keçi Burcu’nun batı yüzeyinde taşların döküldüğü, dökülen alanlarda dolgu duvarda da dikey çatlakların oluştuğu kaydedildi. Raporda, Keçi Burcu’nda akan suyun duvarların yüzeyinden aktığı ve bunun yapıdaki bağlayıcı harcın yumuşamasına ve bağlayıcı özelliğinin kaybetmesi nedeniyle depremdeki sarsıntı sonucu alanın yıkıldığının düşünüldüğü vurgulandı.

En büyük hasarın, 18 ile 19 nolu burçlar arasında kalan sur duvarlarında geniş çaplı dökülme ve yıkılmaların tespit edildiği raporda, duvarın üst kısmında yayılmanın büyük bir alana yayıldığına işaret edilerek, sur dibindeki tali küçük kapının da iç dolgusunda yakılma olduğu belirtildi.

İç Kale’nin üzerine inşa edildiği kayalıklarda, kaya tabakasında yıkım oluştuğu ve aynı kayalık yüzeyinde çok sayıda çatlağın gözlemlendiği ifade edilen raporda, yıkım riskine işaret ederek, bu alanlarda acil restorasyon ihtiyacına işaret edildi.

Raporda, Tarihi Dört Ayaklı Minarenin kuzey cephesindeki sütünün üstündeki yekpare kirişin ortasında daha önce var olan dikey çatlakla birlikte, kirişin üzerinde yukarı doğru uzanan derzlerde de yeni ayrışmalar oluştuğu belirtildi.

Safa (Parlı) Camisi’nin minaresinin gövdesinin kaideye yakın bölümünde yukarı doğru uzanan yer yer derin çatlaklar, ayrışma ve dökülmelerin tespit edildiği kaydedilen raporda, burada yaşayan mahalle sakinlerin çatlaklardaki ayrışmanın giderek büyüdüğünü dair beyanlarına işaret edilerek, olası bir yıkılmada can ve mal kaybı uyarısı yapıldı.

Sur ilçesinde bulunan tarihi Behram Paşa Camisi’nin duvarında da derin çatlaklar oluştuğu aktarılan raporda, cami girişinin doğu ve batısında, müezzin mahfilinde çatlaklar olduğu vurgulanarak, bu çatlakların “sıva çatlağı mı yoksa yapısal çatlaklar mı” olduğunun tespit edilmesi tavsiye edildi.(ma)